Vaders vragen hun dochters ten dans

Gedurende de afgelopen weken was er een moment waarop ik stevig werd teruggeworpen op een groot gemis dat ik als kind, maar ook als volwassen vrouw, in mijn leven heb ervaren. En dat gemis gaat over mijn vader.

Mijn vader was een stille, introverte, zeer intelligente, lieve man. Maar emotioneel niet beschikbaar. Hij had dat nooit echt geleerd als vijfde kind van zes in een hardwerkend tuindersgezin in Berkel en Rodenrijs. Hij verloor zijn moeder als jongetje van 11. In de oorlog.

Als kind heb ik niet veel emotioneel gedeeld met mijn vader, hij was geen ‘vader voor kleine kinderen’ werd er over hem gezegd, en de ‘vader voor volwassen kinderen’ heb ik niet leren kennen. Hij overleed toen ik net 20 was. De tijd had ons ingehaald, en ik heb veel in mijn leven gedaan om dat gemis te compenseren: presteren om goede cijfers te halen, promoveren omdat ik weet dat hij dat mooi zou hebben gevonden, carrière willen maken om te voelen dat ik ertoe doe.

Maar ja, daarmee vult het gat van gemis niet. En toen, tijdens twee intensieve dagen bij de ‘Reis naar de Top’ van PDBC 2 weken terug, hoorde ik een mede deelnemer vertellen dat haar vader voor het eerst ‘ik houd van jou’ had gezegd na een heel groot verlies in de familie. AU! Ik realiseerde me dat mijn vader dat nooit tegen mij heeft gezegd.

En de dag erna was ik toeschouwer van een stap in het helingsproces tussen een dochter en haar vader. In een systemische uitreiking, de beweging naar herstel van de verbinding, nodigde een man uit de groep -als vader- de dochter uit en vroeg haar woordeloos ten dans. ‘Want dat doen vaders: die vragen hun dochter ten dans’, lichtte de man zijn beweging later toe.

Ik brak. De sluizen gingen open en ik heb onbedaarlijk gehuild. Het gemis van mijn vader was zo fysiek voelbaar, gevoed door mijn ontroering over de stap die in het proces van de ander werd gezet. Mijn vader was niet op mijn bruiloft. Hij heeft mijn kinderen niet geboren zien worden. Ik heb hem als volwassen vrouw niet leren kennen. Ik heb nooit met hem kunnen dansen. Ik heb niet kunnen leunen in zijn armen.

Na de intensieve twee dagen aan de prachtige Hilversumse hei, werd ik bij thuiskomst naar onze boekenkast getrokken, naar mijn baby album. Zo’n prachtig roze album waar met liefde de eerste zwart-wit fotootjes in zijn geplakt, en wat de stille getuige is van de periode aan het begin van je leven waar je zelf geen herinnering aan hebt.
Ik pakte mijn baby album uit de kast en sloeg het open. En daar, oud en vergeeld maar oh zo tastbaar trof ik het bewijs van ‘ik houd van jou’ in deze foto. Gemaakt door mijn moeder. Ik heb WEL met mijn vader gedanst. En ik zie de liefde in zijn blik. En de bewondering en verwondering in de mijne. Ik kan dat in mijn lichaam voelen als ik naar deze foto kijk.

Nadat ik mijn tranen van geluk had gedroogd, heb ik mijn moeder van 82 gebeld en haar verteld over de ervaringen van de afgelopen dagen. En haar bedankt dat ze ooit deze foto maakte en hem in mijn baby album plakte. Want het diepe besef dat ik door mijn vader geliefd was, dat hij met mij danste en ik in zijn armen leunde, maakt het gat van gemis kleiner. Ik kan dat fysiek voelen in mijn lijf, ik kan meer leunen, en me gesteund voelen.

Tijdens ons kerstdiner komend weekend met mijn moeder, mijn eigen gezin met man en volwassen kinderen en het gezin van mijn broer met zijn vrouw en volwassen kinderen, zullen we vast nog even bij hem stilstaan. Die stille, lieve intelligente man die mijn vader was, die het zo lastig vond om liefde te tonen, maar dat wel deed. Op zijn manier. Kijk maar.